Pastoor Joannes Smits

Pastoraat 1800-1803

Johannes Franciscus Smits volgde van Luunen op en ruilde de kleine schuurkerk meteen in voor een veel groter gebouw, het Lankhuys, in de hoek van de Grootestraat en de Maasdijk. De R.C. Gemeente verkocht het Munthuys en kocht het vier keer duurdere Lankhuys met een lening van de protestante Jacob Poelman, de gevolmachtigde van de kasteelheer, de Vorst van Bentheim. Later zou blijken dat de rente niet kon worden opgebracht en de schuld bleef nog vele jaren de parochie tot last. De pastoor verbouwde met zijn kerkmeesters de boerenhoeve tot een eenvoudige kerk met pastorie en hij voorzag het godshuis van een sobere inrichting en de noodzakelijke attributen. In dezelfde periode verliep in Batenburg het tij voor de naar bevrijding van het feodale juk strevende, veelal katholieke, patriotten. De protestante vertegenwoordigers van het oude regime namen hun posities weer in. De rentmeester en later burgemeester Poelman was de katholieken echter goedgezind (hij trouwde een katholieke vrouw) en speelde een verzoenende rol. Op zijn aandringen verleende de Batenburgse kasteelheer vanaf 1802 een jaarlijkse toelage van 200 gulden uit de voormalige kapittelgoederen aan de pastoor. Die ging echter al een jaar later  met eervol ontslag. Mogelijk zag hij geen heil meer in de straatarme parochie in een gemeente waar te veel uiteindelijk bij het oude was gebleven. Waar hij heenging en waar en wanneer hij is overleden is (nog) niet bekend. Zijn opvolger was Arnoldus van Berkel.

Bronnen:
Schutjes, L.H.Ch., Geschiedenis van het Bisdom ‘s-Hertogenbosch, deel 3, St. Michielsgestel 1872.
Heiningen, H. van, Batenburg, eeuwenlang twistappel, Wijchen 1987.
Kerk en Parochie St. Victor te Batenburg, Uitgave tgv het 100-jarig bestaan, Batenburg 1976.

JK oktober 2020