Zouaaf Theodorus Banken

Hij werd geboren in Appeltern op 23 februari 1847 als zoon van Johannes Banken (*Appeltern 1807- †idem 1890, landbouwer, tapper in 1847) en Petronella Geurts (*Batenburg 1816- †Appeltern 1897). Een zus van Theodorus’ moeder, Wilhelmina (*Batenburg 1821), was getrouwd met een volle neef van zijn vader, Marianus Banken (*Altforst 1808). Dit echtpaar woonde in de boerderij van Geurts aan de Liendensedijk in Batenburg, de huidige kampeerboerderij “Het Kuyperke”. Theodorus groeide dus weliswaar op in Appeltern, maar stevig verbonden met Batenburg via zijn moeder en tante. Theo had minstens 5 broers en 2 zussen. Zijn jongere broer Gerardus (*Appeltern 18-6-1848) werd in 1866 kapucijn en later missionaris in Turkije, Ierland en India. Theo vertrok vanuit Appeltern in oktober 1869 naar Brussel waar hij zich meldde voor de pauselijke dienst (matricule-nummer 9372).

Hij was een klein jaar zouaaf tot de val van Rome in september 1870 en kwam in oktober weer terug in Appeltern. Hij werd landbouwer en trouwde in 1878 met Antonia Langeslag (*Appeltern 1844- †Appeltern 1922). In het gezin, dat woonde op de Tuut, kwamen tussen 1879 en 1888 minstens 6 zonen waarvan er 1 naar Amerika vertrok (Petrus Gerardus, *Appeltern 1880).
Theodorus werd in 1895 in de gemeenteraad en zelfs tot wethouder gekozen. De burgemeester tekende hiertegen bij de Provinciale Staten bezwaar aan op grond van het feit dat Banken onverkiesbaar was omdat hij zijn Nederlanderschap had verloren door als zouaaf in vreemde krijgsdienst te gaan. De Staten verwierpen het bezwaar omdat de vreemde krijgsdienst niet wettelijk overtuigend kon worden bewezen. (Kennelijk deed Theodorus er zelf het zwijgen toe.) Later, in 1899, zou de Hoge Raad beslissen dat in een dergelijk geval de gekozene onder ede zijn “onschuld” moest verklaren. Theodorus was toen al overleden. Hij kwam op 24 april 1897 op tragische wijze aan zijn einde als gevolg van de trap van een paard op zijn erf. Hij was toen 50 jaar oud.

Bronnen:
Zouavenmuseum, Oudenbosch.
Bevolkingsregisters Batenburg en Ravenstein.
Burgerlijke stand Ravenstein.
Familie-boek Banken, Over het Brabants-Gelders geslacht van Banckert tot Banken 1570-1997, Antoine en Toon Banken, eigen uitgave, 1997.
Berichten in de regionale kranten PGNC en De Gelderlander tussen 6-2-1890 en 21-7-1898.