De ramen uit het atelier Nicolas.

Veertig jaar na haar voltooiing werd de kerk verrijkt met de eerste glas in lood ramen. Tussen 1913 en 1924 werden in totaal 12 vensters geplaatst met bijbelse taferelen en andere decoraties in een traditionele stijl. De kostbare gebrandschilderde beglazing kwam in drie series uit het destijds toonaangevende atelier van de firma Nicolas en Zonen in Roermond.

Het eerst werden de drie centrale ramen in het priesterkoor geplaatst.  Ze zijn gedateerd en gesigneerd: ‘F. Nicolas en Zonen, Roermond 1913’. Volgens het bedrijfsarchief van de Firma Nicolas zijn daarvoor dezelfde ontwerpen gebruikt als eerder voor drie andere ramen op verschillende locaties: de Geboorte in het Institut Notre Dame in Luik (B), het Laatste Avondmaal in een kerk te Empel, en de Hemelvaart in een kerk van Haps. Dit hergebruik van oude ontwerpen diende vooral om kosten te sparen. De aanvulling met geschilderde architectuur is apart voor de Batenburgse kerk ontworpen. Bijzonder is het eerbetoon aan de familie die de kerk en haar interieur grotendeels had betaald. Onderin de ramen staan zes kleine figuren afgebeeld. Het zijn de patroonheiligen van het gezin Steeg. Johannes de doper en Joannes de Evangelist voor vader en zoon Jan; Gertrudis voor moeder Geertrui; Allegonda en Johanna voor de beide religieuze dochters en Gerardis voor de zoon die als 18-jarige op het seminarie stierf. Allegonda was kort voor het plaatsen van de ramen als laatste van het gezin gestorven als zuster Hieronima in het klooster Soeterbeeck in Deursen. Klik hier voor de ramen van Nicolas.

Sancta Gertrudis.
Sancta Allegonda.

In 1922 zijn nog eens vijf ramen geplaatst achter in de kerk, twee in de oostkapel (Doop van Christus; Het Heilig Huisgezin), twee in de westkapel (Calvariegroep; Opdracht in de tempel), en het raam bij de orgelgalerij (drie heiligen geassocieerd met muziek: Cecilia, Gregorius en David). In 1924 kreeg het koor er nog vier glazen bij, twee aan weerszijde van de oudere reeks zodat het priesterkoor nu is voorzien van zeven vensters. De voorgestelde hoofdfiguren of taferelen zijn gevat in een architectonisch kader van gotische traceringen en baldakijnen met in het zesbladige bovenraam telkens een symbool of figuur.

De keuze voor atelier Nicolas als leverancier van de ramen lag voor de hand. Het was het oudste atelier voor glasschilderkunst in Nederland, gesticht in 1855 door Frans Nicolas (1826-1894) in Roermond. Zijn zonen Frans Jr. en Charles zetten het bedrijf voort en beheersten zeker in Brabant en in Limburg nagenoeg de hele markt. In de direkte omgeving van Batenburg alleen al zijn de katholieke kerken van Lith, Megen, Berghem, Herpen, Bergharen, Beuningen, Afferden en Druten door hen beglaasd. Vanwege de kosten gebeurde dit bijna altijd geleidelijk, zoals ook in Batenburg.

Bronnen:
Adviesrapport uit 2007 door Dr. van Ruyven Zeman in opdracht van de Rijksdienst Monumentenzorg.
Monumenten van Geschiedenis en Kunst, deel: Het Land van Maas en Waal, Zeist 1986.

Janus Kolen, herzien januari 2019.